Page 66 - วิศวกรรมสาร ปีที่ 78 ฉบับที่ 1 มกราคม - มีนาคม 2568

มลพิษจากฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM และมาตรการลดผลกระทบที่เกิดจากฝุ่นที่เป็นไปได้ในสังคมไทย
2.5

6. ทิศทางการแก้ปัญหา PM ส�าหรับสังคมไทย
2.5
เมื่อเร็ว ๆ นี้ ภำครัฐได้พัฒนำแนวทำงขับเคลื่อนแผนปฏิบัติ อย่ำงจริงจัง โดยเฉพำะรถปิคอัพ รถโดยสำร รถบรรทุกขนำดใหญ่
กำรขับเคลื่อนวำระแห่งชำติ “กำรแก้ไขปัญหำมลพิษด้ำนฝุ่น ที่ปล่อยควันด�ำ รวมทั้งรถโดยสำรของ ขสมก. และรถร่วมบริกำร
ละออง” ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2568 – 2570) และระยะ 5 ปีต่อไป เส้นทำงต่ำง ๆ ที่อยู่ในควำมดูแลของรัฐ โดยตรวจสอบและกวดขัน
ซึ่งมีแนวคิดกำรพัฒนำระบบบริหำรจัดกำรมลพิษทำงอำกำศแบบ กำรจับคุมอย่ำงเข้มงวด และในกรุงเทพมหำนคร กองบังคับกำร
บูรณำกำร โดยกำรป้องกัน ลด และควบคุมมลพิษทำงอำกำศจำก ต�ำรวจจรำจรได้มีกำรตั้งด่ำนตรวจควันด�ำใน 4 มุมเมืองของ
แหล่งก�ำเนิด เพื่อให้บุคคล ชุมชน และประชำชนมีสิทธิในอำกำศ กรุงเทพมหำนคร
สะอำด มุ่งเน้นกำรป้องกันและควบคุมมลพิษทำงอำกำศจำกแหล่ง กระทรวงมหำดไทย ก�ำชับให้ กทม. และองค์กรปกครอง

ก�ำเนิดภำคอุตสำหกรรม ภำคคมนำคม ภำคป่ำไม้ ภำคเกษตรกรรม ส่วนท้องถิ่นทุกแห่ง ควบคุมกำรก่อสร้ำงในเขตพื้นที่รับผิดชอบ
ภำคเมือง พร้อมสร้ำงเครื่องมือ กลไก เทคโนโลยี กฎหมำย รวมทั้งก�ำหนดมำตรกำรป้องกันกำรปล่อย PM จำกไซต์งำน
2.5
กฎระเบียบ มำตรกำรจูงใจ มำตรกำรทำงเศรษฐศำสตร์ และกำร ก่อสร้ำง รวมทั้งบังคับใช้กฎหมำยอย่ำงเคร่งครัดให้กับผู้ประกอบ
บังคับใช้กฎหมำย ครอบคลุมพื้นที่เมือง พื้นที่ป่ำ พื้นที่เกษตรกรรม กำรที่ฝ่ำฝืน หรือไม่ปฏิบัติตำมกฎหมำยหรือมำตรกำรดังกล่ำว
และมลพิษข้ำมแดน สอดคล้องและรองรับ พ.ร.บ.บริหำรจัดกำร อย่ำงจริงจัง โดยให้จังหวัดและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ด�ำเนินกำร
เพื่ออำกำศสะอำด ที่จะออกมำ โดยมีเป้ำหมำยที่มุ่งเน้นให้ค่ำเฉลี่ย ตำมกฎหมำยกับผู้เผำและให้รำยงำนสถิติกำรด�ำเนินกำร
ฝุ่นละออง PM ค่ำเฉลี่ย 24 ชั่วโมง อยู่ในระดับที่ไม่เป็นอันตรำย กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ โดยกรมฝนหลวงและกำรบิน
2.5
ต่อสุขภำพ และพื้นที่เผำไหม้ (Burnt scar) ลดลงไม่น้อยกว่ำ เกษตร ได้ขึ้นบินปฏิบัติกำรต่อเนื่องในกำรเจำะชั้นบรรยำกำศเร่ง
ร้อยละ 50 เมื่อเทียบกับค่ำเฉลี่ยย้อนหลัง 5 ปี ส่งเสริมควำมร่วมมือ ระบำยและลดกำรสะสมของฝุ่น PM รวมทั้งให้หน่วยงำนในสังกัด
2.5
ระหว่ำงกระทรวงที่เกี่ยวข้อง เช่น กระทรวงเกษตร, อุตสำหกรรม กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ อำทิ กรมกำรข้ำว และกรมฝนหลวง
และสิ่งแวดล้อม เพื่อออกนโยบำยและมำตรกำรแก้ไขปัญหำ PM 2.5 และกำรบินเกษตร ลงพื้นที่ให้ควำมรู้แก่เกษตรกรในกำรท�ำ
ร่วมกัน ตัวอย่ำงบทบำทกำรมีส่วนร่วมของแต่ละกระทรวง เกษตรกรรมแบบปลอดกำรเผำ
ที่เกี่ยวข้อง ตำมแผนปฏิบัติกำรขับเคลื่อนวำระแห่งชำติฯ มีดังนี้ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ร่วมกับ กระทรวง
กระทรวงทรัพยำกรธรรมชำติและสิ่งแวดล้อมร่วมกับส�ำนักงำน อุดมศึกษำ วิทยำศำสตร์ วิจัยและนวัตกรรม และ กระทรวง

ต�ำรวจแห่งชำติ บังคับใช้กฎหมำยส่งเสริมและรักษำคุณภำพ ทรัพยำกรธรรมชำติและสิ่งแวดล้อม พัฒนำ Platform ฐำนข้อมูล
สิ่งแวดล้อมอย่ำงเข้มงวดกับผู้เผำป่ำ เผำตอซังข้ำว ข้ำวโพด อ้อย กลำงเกี่ยวกับ hotspot และ ventilation โดยใช้ข้อมูลจำก
และพืช ในทุกหมู่บ้ำนทุกอ�ำเภอทั้งประเทศและตั้งศูนย์ปฏิบัติกำร ดำวเทียม หรือ low cost sensors เพื่อให้หน่วยงำนต่ำงๆ น�ำไป
ในพื้นที่ 14 กลุ่มป่ำ ตั้งจุดเฝ้ำระวังไฟในพื้นที่ป่ำ และแผนกำรจัดจ้ำง ใช้ในกำรแก้ปัญหำกำรฟุ้งกระจำยของ PM อย่ำงบูรณำกำร
2.5
คนในชุมชนประจ�ำจุดเฝ้ำระวัง ด�ำเนินคดีกับผู้เผำป่ำ ด้วยกฎหมำย กระทรวงกำรต่ำงประเทศ หำรือกับประเทศเพื่อนบ้ำนเพื่อ
ป่ำไม้ที่เกี่ยวข้องทุกฉบับ และบังคับใช้กฎหมำยกับผู้เผำ อำทิ ร่วมมือและให้ควำมช่วยเหลือในกำรลดปัญหำฝุ่นควันข้ำมพรมแดน
กฎหมำยสำธำรณสุข กฎหมำยกำรป้องกันและบรรเทำสำธำรณภัย กระทรวงสำธำรณสุข ให้ สธ. ทั่วประเทศ คุมเข้ม 5 มำตรกำร
และประมวลกฎหมำยอำญำ โดยให้รำยงำนสถิติกำรจับกุม ดังนี้ ให้ศูนย์ปฏิบัติกำรฉุกเฉินด้ำนกำรแพทย์และสำธำรณสุข
กระทรวงพำณิชย์ ร่วมกับกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และ เตรียมพร้อม,เร่งประชำสัมพันธ์เชิงรุกและสร้ำงควำมรอบรู้
หน่วยงำนที่เกี่ยวข้อง ก�ำหนดมำตรกำรห้ำมน�ำเข้ำอ้อยไฟไหม้ ภัยสุขภำพ ส�ำนักงำนสำธำรณสุขจังหวัดทั่วประเทศ (สสจ.) จัดทีม
รวมทั้งพืชเกษตรอื่น ๆ ที่ผ่ำนกำรเผำอย่ำงเด็ดขำด และตรวจสอบ ปฏิบัติกำรทำงกำรแพทย์ลงพื้นที่ดูแลกลุ่มเสี่ยง กลุ่มเปรำะบำง,
ตำมด่ำนพรมแดนที่มีกำรน�ำเข้ำอย่ำงเข้มงวด ขยำยบริกำรด้ำนกำรแพทย์สำธำรณสุขให้ครอบคลุม เช่น เพิ่มห้อง
กระทรวงคมนำคม และส�ำนักงำนต�ำรวจแห่งชำติ ได้มีกำร ปลอดฝุ่น มุ้งสู้ฝุ่น, สนับสนุนอุปกรณ์เวชภัณฑ์ต่ำง ๆ เช่น หน้ำกำก
กวดขันจับกุม ห้ำมใช้ยำนพำหนะที่ปล่อยควันด�ำเกินมำตรฐำน อนำมัย อย่ำงเร่งด่วนต่อไป

เอกสารอ้างอิง

กรุงเทพมหำนคร. รำยงำนประจ�ำปี พ.ศ. 2566 ส�ำนักสิ่งแวดล้อม กรุงเทพมหำนคร, 2566
WHO (2021). WHO Air quality guidelines. World Health Organization.

66 ปีที่ 78 ฉบับที่ 1 มกราคม - มีนาคม 2568 l วิศวกรรมสาร