Page 43 - วิศวกรรมสาร ปีที่ 75 ฉบับที่ 2 เมษายน - มิถุนายน 2565
P. 43
ตอนที่ ๘ โบราณกับงานวิจัย และนวัตกรรม
มีงานศึกษาวิจัยวัสดุก่อฉาบอยู่ไม่น้อย ด้วยเหตุวัสดุก่อฉาบในอดีตอาจแลดูผิวเผินคล้ายคลึงกัน
(แสดงในรูปที่ ๗ เช่นกัน) แต่เป็นวิธีการ หรือภูมิปัญญาเฉพาะของแต่ละพื้นถิ่น และมักเก็บเป็น
ความลับ อาทิ รอยต่อที่เกิดจากการขัด หรือฝนผิวสัมผัสให้เรียบ แล้วใช้น�้าละลายเนื้ออิฐดินเผา
เป็นตัวเชื่อมประสาน ใช้กาวต้มจากหนังสัตว์ ยางไม้ หรืออื่น ๆ เพราะปัจจุบัน จ�าเป็นจะซ่อมแซม
หรือบูรณะฟื้นฟูโบราณสถาน หากแม้ไม่สามารถจะใช้ปูนก่อฉาบใกล้เคียงกับส่วนผสมปูนก่อฉาบ
ในอดีตก็ต้องพัฒนาโดยใช้มอร์ต้าจากปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ บางงานวิจัยแนะน�าการควบคุม
อุณหภูมิระหว่างก่อฉาบ เพื่อป้องกันหรือลดรอยแตกร้าวเล็ก ๆ ซึ่งมักเกิดเพราะสูญเสียน�้าหรือ
ความชื้นอย่างรวดเร็ว จึงเป็นเหตุผลคลี่คลายปริศนาว่า เหตุในอดีต โบราณสถานบางแห่งจะต้อง
ก่อสร้างยามค�่าคืนหรือมีวัสดุห่อหุ้มปกคลุม ไม่ใช่ปกปิดเป็นความลับ แต่เพื่อควบคุมอุณหภูมิ
ระหว่างก่อฉาบ เพื่อป้องกันหรือลดรอยแตกร้าวเล็ก ๆ ซึ่งมักเกิดเพราะสูญเสียน�้า หรือความชื้น
อย่างรวดเร็วนั่นเอง งานวิศวกรรมในอดีตมีเหตุผลล�้าลึก
รูปที่ ๖ ตัวอย่างอิฐ และบล็อก ปัจจุบันนอกเหนือจากอิฐมอญ หรืออิฐดินเหนียว (อิฐกลวง บล็อกซีเมนต์ บล็อกเบา)
ก. ร่วมยุคทวาราวดี - พระธาตุพนม อ�าเภอธาตุพนม นครพนม โบราณสถานในเมืองศรีเทพ อ�าเภอศรีเทพ เพชรบูรณ์ (อนุเคราะห์โดย สันติ นิลรัตน์)
โบราณสถานเมืองฟ้าแดดสงยาง อ�าเภอกมลาไสย กาฬสินธุ์ ดงเมืองเตย อ�าเภอค�าเขื่อนแก้ว กาฬสินธุ์ เมืองบนโคกไม้เดน อ�าเภอพยุหะคีรี นครสวรรค์
พระประโทนเจดีย์ อ�าเภอเมืองนครปฐม นครปฐม
ปีที่ 75 ฉบับที่ 2 เมษายน-มิถุนายน 2565 วิศวกรรมสาร 43
