Page 37 - วิศวกรรมสาร ปีที่ 77 ฉบับที่ 1 มกราคม - มีนาคม 2567
P. 37
จำกกำรศึกษำข้อมูลอุบัติเหตุอันเกิดมำจำกรถเครนรอบ 6 เดือนที่ผ่ำนมำ
จำกกำรรำยงำนทำงสื่อสังคม สื่อสำรมวลชน พบว่ำมีอัตรำกำรเกิดอุบัติเหตุ
สูงถึง 1-2 ครั้ง/เดือน นับว่ำเป็นภัยสำธำรณะที่สร้ำงควำมเสียหำยแก่ชีวิตและ
ทรัพย์สิน ทั้งของผู้ประกอบกำรและผู้ที่สัญจรไปมำ เมื่อวิเครำะห์สำเหตุกำร
เกิดอุบัติเหตุจำกรถเครน แต่ละครั้งพบว่ำมีควำมสอดคล้องกับงำนวิจัยเรื่อง
“ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อกำรเกิดอุบัติเหตุในกำรใช้ปั้นจั่นในงำนก่อสร้ำง”
(สำยันต์ ฉิมประดิษฐ และคณะ, 2566) โดยงำนวิจัยดังกล่ำว พบว่ำ ปัจจัยที่มีผลต่อ
กำรเกิดอุบัติเหตุในแต่ละครั้งมีสำเหตุมำจำก 5 ปัจจัย ได้แก่
1. ปัจจัยด้านผู้บังคับปั้นจั่น ประมาท เลินเล่อ ขาดความรู้ และยังสอดคล้องกับบทความเรื่องอุบัติเหตุจากปั้นจั่น
ในการใช้ปั้นจั่น ไม่มีความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับความปลอดภัยใน ในงานก่อสร้าง (Crane Accidents in Construction Site)
การใช้ปั้นจั่น จากเว็ปไซด์ www.ohswa.or.th (วุฒินันทน์ ปัทมวิสุทธิ์,
2. ปัจจัยด้านโครงสร้างและฐานรองรับน�้าหนักไม่แข็งแรง 2564) โดยมีรายละเอียดดังนี้
เพียงพอ ผุกร่อน ขาดการดูและบ�ารุงรักษา ไม่ตรวจสอบก่อน 1. รถเครนพลิกคว�่า ประมาณ 45% เนื่องมาจากการยก
การน�าไปใช้งาน วัสดุสิ่งของหนักและไกล ท�าให้รถเครนสูญเสียเสถียรภาพได้
3. ปัจจัยด้านวัสดุอุปกรณ์ช่วยยกของปั้นจั่นช�ารุด ฉีกขาด รวมถึงยกวัสดุสิ่งของที่สภาวะแวดล้อมที่ไม่เหมาะสม เช่น
แตกเกรียว ใช้งานผิดวิธี ผูกมัดยึดเกาะวัสดุไม่ได้มาตรฐาน ลมแรง เป็นต้น
วัสดุตกหล่นขณะยก ขาดประสบการณ์ท�างานอย่างถูกวิธี 2. รถเครนถล่ม ประมาณ 9% เนื่องมาจากการยกน�้าหนัก
4. ปัจจัยสมรรถนะของปั้นจั่น ใช้งานเกินก�าลังที่ผู้ผลิต เกินพิกัด สภาพโครงสร้างช�ารุด การติดตั้งไม่ถูกวิธี ท�าให้
ก�าหนด ไม่มีอุปกรณ์ตัดป้องกันไม่ให้ปั้นจั่นท�างานเมื่อยก รถเครนเกิดการหักโค่นได้
น�้าหนักเกิน 3. ไฟฟ้าดูดลงปั้นจั่น ประมาณ 8% เนื่องจากใช้รถเครน
5. ปัจจัยสภาพแวดล้อมในการท�างานไม่เอื้ออ�านวย ยกวัสดุชิ้นงานใกล้สายไฟฟ้าแรงสูงเกินคู่มือผู้ผลิตหรือ
แสงสว่างไม่เพียงพอ ลมพัดแรงขณะยก ยกใกล้สายไฟฟ้า มาตรฐานก�าหนด
แรงสูง มีสิ่งกีดขวางในพื้นที่การท�างาน มองไม่เห็นสภาพ 4. วัสดุหล่นทับ ประมาณ 8% เนื่องมาจากการเกาะเกี่ยว
หน้างานขณะยก ไม่ถูกวิธี หรือไม่ปฏิบัติตามกฎความปลอดภัยพื้นฐานในการ
ท�างานของรถเครนที่มีระบุรายละเอียดในคู่มือผู้ผลิตหรือคู่มือ
เกี่ยวกับ Rigging Manual
ดังนั้นบทความฉบับนี้จะกล่าวถึงเรื่องกฎความปลอดภัยพื้น
ฐานในการท�างานของรถเครน และน�ามาวิเคราะห์การท�างานของ
รถเครนบนท้องถนนที่เมื่อผู้ใช้ถนนสัญจรผ่านขณะรถเครนท�างาน
ปลอดภัยหรือไม่ รวมถึงข้อควรระวังเมื่อจ�าเป็นต้องเดินทางผ่าน
เพื่อลดความวิตกกังวล และได้รู้ถึงข้อปฏิบัติเมื่อทางหน่วยงานที่
ใช้รถเครนให้สัญญาณบนถนนในการขอทางเพื่อปฏิบัติงาน
วิศวกรรมสาร ปีที่ 77 ฉบับที่ 1 มกราคม - มีนาคม 2567 37
