Page 27 - วิศวกรรมสาร ปีที่ 76 ฉบับที่ 1 มกราคม - มีนาคม 2566
P. 27
ความรู้ที่ผิดในงานโครงสร้างอาคาร
เรื่องการเสริมเหล็กฐานราก ก็เป็นอีกเรื่องที่ส�าคัญ มีการให้ความรู้เรื่องการเสริม เสาเข็ม (จากรูป) การก�าหนดให้ฐานราก
เหล็กที่ไม่ถูกต้อง ใหญ่กว่าเสาเข็มมาก ๆ ไม่ได้ประโยชน์
ส�าหรับเสาเข็ม 1 ต้น การเสริมเหล็กในฐานรากเสาเข็มเดี่ยวสามารถท�าได้ทั้งคว�่าหรือ อะไร และจะท�าให้การรับแรงของเสาเข็ม
หงาย โดยที่ฐานรากของเสาเข็ม 1 ต้น ไม่ได้ถูกออกแบบให้สามารถรับแรงโมเมนต์ การ ลดลงด้วย เนื่องจากน�้าหนักของฐานรากที่
ออกแบบก็เพื่อให้เสาเข็มสามารถรับแรงที่ถ่ายจากเสาของอาคารเท่านั้น ใหญ่และหนักไปถ่วงที่เสาเข็ม
คานใหญ่ ๆ ไม่ได้สามารถรับ
อาคารหลายชั้น
คานคือองค์อาคารในแนวราบมีหน้าที่
ฐานรากเสาเข็ม 1 ต้น ฐานรากเสาเข็ม 2 ต้น รับน�้าหนักจากพื้นและผนังแล้วส่งถ่ายลง
สู่เสา จากแบบแปลนในแต่ละชั้นจะแสดง
การเสริมเหล็กของฐานรากส�าหรับเสา คานอยู่ที่ขอบของพื้น หรือรองรับอยู่ใต้ผนัง
เข็มตั้งแต่ 2 ต้นขึ้นไป การเสริมเหล็กเป็น คานหลักจะวิ่งผ่านหัวเสาที่เป็นจุดรองรับ
แบบหงายเท่านั้น เพราะในการออกแบบ และคานย่อยจะพาดอยู่ระหว่างคานหลักที่
เราจะมีการค�านวณความลึกของฐานราก เป็นจุดรองรับ คานมีหน้าที่รับแรงแต่ละชั้น
และความลึกของเหล็กจากระดับหลังของ เพื่อที่จะถ่ายน�้าหนักลงเสา ส่วนเสามีหน้าที่
ฐานราก หากเราหงายเหล็กขึ้นระยะความ รวบรวมน�้าหนักของแต่ละชั้นสะสมเพิ่มขึ้น
ลึกของเหล็กจะไม่ได้ตามแบบและแรงที่ โดยเสาตอม่อจะรับน�้าหนักมากที่สุดโดย
ค�านวณไว้ก็ไม่สามารถรับได้ด้วย การคว�่า รวบรวมน�้าหนักของแต่ละชั้น เพื่อที่จะถ่าย
ตะกร้อฐานราก ส�าหรับฐานรากเสาเข็ม น�้าหนักไปที่ฐานรากเพื่อกระจายน�้าหนักลง
2 ต้น อันตรายมาก เสาเข็มต่อไป
จะเห็นว่า จากขั้นตอนการการถ่ายน�้า
หนักดังกล่าว การที่มีคานใหญ่ ๆ ไม่ได้
ฐานรากใหญ่กว่าเสาเข็มมาก ๆ มีประโยชน์หรือไม่ ท�าให้อาคารสามารถสร้างได้หลายชั้น เสา
ฐานราก และ เสาเข็ม เป็นตัวก�าหนดว่า
การถ่ายน�้าหนักของเสาเข็ม ฐานรากเสาเข็มรับน�้าหนักบรรทุกจากเสา และแรงปฏิกิริยา อาคารจะสามารถสร้างได้กี่ชั้น
ต้านทานจากเสาเข็มมีลักษณะเหมือนคานรับแรงกระท�าเป็นจุด ดังเช่นในรูปข้างล่าง
น�้าหนักบรรทุกจะท�าให้ฐานแอ่นตัวจึงต้อง
เสริมเหล็กด้านล่าง และพยายามให้เสาเข็ม
อยู่ใกล้กันมากที่สุดเพื่อลดแรงภายในและ
จ�ากัดขนาดฐานรากโดยระยะห่างระหว่าง
เสาเข็มจะอยู่ที่ 3 เท่าของขนาดเสาเข็ม (D)
จะเห็นว่า น�้าหนักทั้งหมดของอาคาร
จะถ่ายให้เสาเข็มที่มารับแรง ซึ่งจะไป
ค�านวณหาความหนาของฐานรากและ
เหล็กเสริมต่อไป โดยที่ขนาดของฐานราก
โดยทั่วไปจะอยู่ที่ 1.5 เท่าของเส้นผ่า
ศูนย์กลางเสาเข็ม โดยวัดจากศูนย์กลาง
วิศวกรรมสาร 27 27
ปีที่ 76 ฉบับที่ 1 มกราคม - มีนาคม 2566
