Page 15 - วิศวกรรมสาร ปีที่ 76 ฉบับที่ 1 มกราคม - มีนาคม 2566
P. 15
2. วัตถุประสงค์
เป็นการศึกษาวิเคราะห์อย่างเป็นระบบลุ่มน�้าเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการ อุทกวิทยาในอดีตเป็นเวลาไม่น้อยกว่า 25 ปี
น�้าทั้งน�้าท่วมปี 2554 ปีปกติและภัยแล้งในปี พ.ศ. 2536-2537 ด้วยมาตรการไม่ใช้สิ่งก่อสร้าง มาใช้ในการศึกษา ซึ่งมีรายละเอียดอยู่ใน
บนลุ่มน�้าเจ้าพระยาเป็นมาตรการหลักและ มาตรการใช้สิ่งก่อสร้างเป็นมาตรการรอง ทั้งนี้ (1), (2) และ (3) ผลการศึกษาปรากฏว่า
เพราะในปัจจุบัน (มกราคม 2563) หน่วยงานที่เกี่ยวข้องยังใช้วีการจัดการน�้าก่อนปี พ.ศ. ปริมาณน�้าที่สามารถเก็บกักได้ในอ่างเก็บน�้า
2520 อยู่ เขื่อนภูมิพลและเขื่อนสิริกิติ์ มีไม่เพียงพอ
ส�าหรับการเพาะปลูกฤดูแล้งบนพื้นที่
ชลประทานด้านท้ายอ่างได้เต็มพื้นที่ทุกปี
3. การศึกษาส�าคัญที่ผ่านมา (เต็มตามความสามารถที่คลองส่งน�้าจะส่ง
ให้ได้) จึงท�าให้โครงการพิษณุโลกฝั่งซ้าย
เขื่อนสิริกิติ์ก่อสร้างแล้วเสร็จประมาณปี พ.ศ. 2514 และประมาณปี พ.ศ. 2520 (หันหน้าตามน�้า) ในเขตจังหวัดพิษณุโลก
ธนาคารโลกซึ่งประเทศไทยได้กู้เงินมาพัฒนาทั้งการสร้างอ่างเก็บน�้าและระบบ พิจิตร และนครสวรรค์ พื้นที่เพาะปลูก
ชลประทานขนาดใหญ่ได้แนะน�าให้ประเทศไทยว่าจ้างบริษัทที่ปรึกษามาศึกษาการใช้น�้า ประมาณ 500,000-600,000 ไร่ ต้องหยุด
ในลุ่มน�้าเจ้าพระยา-แม่กลอง และบริษัทที่ได้รับการคัดเลือกได้ศึกษาการใช้น�้า การพัฒนาและมีข้อเสนอแนะที่ส�าคัญ
ในลุ่มน�้า อย่างเป็นระบบด้วยแบบจ�าลอง ซึ่งประกอบด้วย แบบจ�าลองฝนใช้การ แบบจ�าลอง มากข้อหนึ่งคือ ไม่ควรก่อสร้างอ่างซ้อน
ค�านวณหาความต้องการน�้าชลประทาน และแบบจ�าลองระบบลุ่มน�้า โดยใช้ข้อมูล อ่างแล้วเปิดพื้นที่ชลประทานท้ายอ่าง
ด้านเหนือน�้าเพิ่ม ซึ่งจะเป็นการย้ายพื้นที่
ชลประทานจากโครงการชลประทาน
เจ้าพระยาขึ้นไปเพาะปลูกในเขตโครงการ
ชลประทานใหม่ ซึ่งต้องเสียค่าก่อสร้างเพิ่ม
และขณะนั้นอ่างเก็บน�้าเขื่อนแม่งัดพร้อม
ระบบชลประทานท้ายอ่างในเขต จ.เชียงใหม่
และอ่างเก็บน�้าเขื่อนแม่กวง พร้อมระบบ
ชลประทานท้ายอ่างในเขต จ.ล�าพูน ยังไม่ได้
ก่อสร้าง อนึ่งในการศึกษาดังกล่าวได้ศึกษา
หากราฟส�าหรับค�านวณหาพื้นที่เพาะปลูก
ฤดูแล้ง (Dry season area reduction
curve, DSAR-Curve) ของอ่างเก็บน�้า
เขื่อนภูมิพลและเขื่อนสิริกิติ์ ในขณะที่
ลุ่มน�้าแม่กลองหลังจากเขื่อนศรีนครินทร์
และเขื่อนวชิราลงกรณ์ก่อสร้างแล้วเสร็จ
จะมีน�้าเหลือ เพราะระบบชลประทาน
ก่อสร้างได้ช้ากว่าอ่างเก็บน�้า จึงได้มีการ
ศึกษาเพื่อผันน�้าจากคลองสายใหญ่
ฝั่งซ้ายของโครงการแม่กลองลงสู่คลอง
ท่าสาน-บางปลา มาลงแม่น�้าท่าจีน ดังนั้น
ถ้าสามารถผันน�้าจากลุ่มน�้าแม่กลอง
มาใช้ในลุ่มน�้าเจ้าพระยาได้เร็วเท่าใดก็จะ
เกิดประโยชน์มากเท่านั้น และบริษัทที่
วิศวกรรมสาร 15
ปีที่ 76 ฉบับที่ 1 มกราคม - มีนาคม 2566
