Page 56 - วิศวกรรมสาร ปีที่ 75 ฉบับที่ 2 เมษายน - มิถุนายน 2565

ท่อส่งน�้ามันดิบกลางทะเล เส้นเลือดใหญ่ขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทย

โดยปัจจุบันโรงกลั่นน�้ามันของประเทศไทย ในประเทศ และ 88% เป็นการจัดหาน�้ามัน

มีอยู่จ�านวน 6 แห่ง ได้แก่ ดิบจากต่างประเทศ เฉพาะ 88% ที่น�าเข้า
จากต่างประเทศนั้นมาจาก
- ตะวันออกกลาง 55% (สหรัฐอาหรับ
1. บริษัท พีทีที โกลบอล เคมิคอล จ�ากัด (มหาชน) ส่วนของโรงกลั่นน�้ามันเดิมมา
จาก บริษัท โรงกลั่นน�้ามันระยอง จ�ากัด (มหาชน) ก่อตั้งเมื่อปี พ.ศ. 2535 ปัจจุบัน เอมิเรตส์, ซาอุดิอาระเบีย, กาตาร์, คูเวต
บริษัท พีทีที โกลบอล เคมิคอล จ�ากัด (มหาชน) มีก�าลังการกลั่นน�้ามัน 280,000 และอื่น ๆ)

บาร์เรลต่อวัน - ตะวันออกไกล 13% (มาเลเซีย,
2. บริษัท ไทยออยล์ จ�ากัด (มหาชน) ก่อตั้งเมื่อปี พ.ศ. 2504 มีก�าลังการกลั่นน�้ามัน อินโดนีเซีย, บรูไน และอื่น ๆ)
275,000 บาร์เรลต่อวัน และอยู่ระหว่างการขยายก�าลังการผลิตเพิ่มขึ้น - แหล่งอื่น ๆ 20% (รัสเซีย, ออสเตรเลีย
3. บริษัท ไออาร์พีซี จ�ากัด (มหาชน) ส่วนของโรงกลั่นน�้ามัน เดิมมาจาก บริษัท TPI และอื่น ๆ)
จ�ากัด (มหาชน) ก่อตั้งเมื่อปี พ.ศ. 2537 ปัจจุบันบริษัท ไออาร์พีซี จ�ากัด (มหาชน) มูลค่าการน�าเข้าน�้ามันดิบของประเทศไทย

มีก�าลังการกลั่นน�้ามัน 215,000 บาร์เรลต่อวัน - ปี 2559 มูลค่าการน�าเข้าน�้ามันดิบ
4. บริษัท เอสโซ่ (ประเทศไทย) จ�ากัด (มหาชน) ก่อตั้งเมื่อปี พ.ศ. 2510 มีก�าลังการ 485,868 ล้านบาท
กลั่นน�้ามัน 174,000 บาร์เรล/วัน ด�าเนินงานภายใต้ตราสินค้า “เอสโซ่” “โมบิล” - ปี 2560 มูลค่าการน�าเข้าน�้ามันดิบ
และ “เอ็กซอนโมบิล” และด�าเนินธุรกิจในประเทศไทยมากว่า 125 ปี 626,414 ล้านบาท
5. บริษัท สตาร์ ปิโตรเลียม รีไฟน์นิ่ง จ�ากัด (มหาชน) ก่อตั้งเมื่อปี พ.ศ. 2538 ขณะที่ในช่วง มกราคม ถึง กรกฎาคม
มีก�าลังการกลั่นน�้ามัน 165,000 บาร์เรล/วัน 2561 ประเทศไทยใช้น�้ามันดิบในการกลั่น

6. บริษัท บางจาก คอร์ปอเรชั่น จ�ากัด (มหาชน) เดิมบริษัท ซัมมิท เป็นผู้เช่า 1,088,000 บาร์เรล/วัน หรือประมาณ
โรงกลั่นน�้ามันบางจาก โดยบริษัท ซัมมิท ได้ส่งมอบโรงกลั่นน�้ามันบางจาก 88% ของก�าลังการกลั่นของโรงกลั่นน�้ามัน
คืนแก่รัฐบาลในปี พ.ศ. 2524 ในสมัยรัฐบาลพลเอก เปรม ติณสูลานนท์ ในประเทศไทยทั้งหมด
เป็นนายกรัฐมนตรี และมีการเปลี่ยนชื่อโรงกลั่นน�้ามันซัมมิท เป็น “โรงกลั่นน�้ามัน เราจะมาท�าความรู้จักระบบขนส่งท่อ
ทหาร (บางจาก)” และในปีพ.ศ. 2527 เปลี่ยนชื่อเป็น บริษัท บางจากปิโตรเลียม น�้ามันดิบกลางทะเลกันว่ามีความส�าคัญ

จ�ากัด โดยปัจจุบัน บริษัท บางจาก คอร์ปอเรชั่น จ�ากัด (มหาชน) มีก�าลังการ อย่างไร ซึ่งผมถือว่าเป็นเส้นเลือดใหญ่ที่ช่วย
กลั่นน�้ามัน 120,000 บาร์เรล/วัน ขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทยให้มีความก้าวหน้า
เมื่อรวมก�าลังการกลั่นน�้ามันของบริษัทผู้ผลิตน�้ามันภายในประเทศทั้งหมด จากอดีตถึงปัจจุบัน และยังคงมีความส�าคัญ
6 โรงกลั่นแล้ว ประเทศไทยจะมีก�าลังในการกลั่นน�้ามันเท่ากับ 1,229,000 บาร์เรล/วัน ต่อเนื่องไปในอนาคต ในกระบวนการกลั่น
เริ่มจากการที่โรงกลั่นน�้ามันทุกโรงกลั่นต้อง

น�าเข้าน�้ามันดิบมาจากต่างประเทศ ในการ
ขนส่งน�้ามันดิบที่โรงกลั่นน�้ามันใช้กันส่วน
โรงกลั่นน�้ามันนั้นแบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ คือ
1. โรงกลั่นแบบ Simple เป็นโรงกลั่นที่ใช้เทคโนโลยีการกลั่นแบบง่าย ๆ มากเป็นการขนส่งทางน�้าหรือทางทะเล
ไม่ซับซ้อน ท�าให้ได้น�้ามันที่มีมูลค่าเชิงเศรษฐกิจ เช่น น�้ามันเบนซิน และน�้ามัน เป็นหลัก ซึ่งการขนส่งน�้ามันจ�านวน
ดีเซล ในสัดส่วนที่ต�่า
2. โรงกลั่นแบบ Complex เป็นโรงกลั่นที่สามารถกลั่นน�้ามันซึ่งมีมูลค่า
เชิงเศรษฐกิจสูงกว่าโรงกลั่นแบบ Simple แต่การสร้างโรงกลั่นลักษณะนี้ต้องใช้

เงินลงทุนที่สูงกว่าเช่นกัน วัตถุดิบที่ใช้กลั่นน�้ามันของโรงกลั่น ก็คือ “น�้ามันดิบ”
โรงกลั่นน�้ามันทั้ง 6 บริษัทนั้น ได้มีการจดทะเบียนบริษัทในตลาดหลักทรัพย์
แห่งประเทศไทย และมีรายได้รวมกันกว่า 1.54 ล้านล้านบาทต่อปี
ในช่วงระหว่างเดือนมกราคม ถึงเดือนกรกฎาคม 2561 ประเทศไทยมีการจัดหา
น�้ามันดิบเฉลี่ยเท่ากับ 1,097,000 บาร์เรล/วัน โดย 12% เป็นการจัดหาน�้ามันดิบ

56 วิศวกรรมสาร ปีที่ 75 ฉบับที่ 2 เมษายน-มิถุนายน 2565